318 כִּי הָאָדָם עֵץ הַשָּׂדֶה - זֶה נִקְרָא אָדָם שֶׁנּוֹדָע מַעְלָה וּמַטָּה. עֵץ הַשָּׂדֶה - עֵץ גָּדוֹל וְתַקִּיף שֶׁאוֹתוֹ שָׂדֶה אֲשֶׁר בֵּרֲכוֹ ה', (זֶה) סָמוּךְ עָלָיו, אִילָן שֶׁנּוֹדַע לְאוֹתוֹ שָׂדֶה תָּמִיד. לָבֹא מִפָּנֶיךָ בַּמָּצוֹר - דָּבָר זֶה חוֹזֵר לְרֹאשׁ הַפָּסוּק שֶׁכָּתוּב לֹא תַשְׁחִית אֶת עֵצָהּ, אוֹתוֹ שֶׁנּוֹתֵן לָהֶם עֵצָה וּמַתְקִין אֶת הָעִיר. לָבֹא מִפָּנֶיךָ בַּמָּצוֹר, הוּא נוֹתֵן לָהֶם עֵצָה לְהִתְתַּקֵּן וְלַחֲזֹר בִּתְשׁוּבָה, וּמַתְקִין לוֹ כְּלֵי זַיִן, חֲצוֹצְרוֹת וְשׁוֹפָרוֹת. לָבֹא מִפָּנֶיךָ, מַה זֶּה לָבֹא מִפָּנֶיךָ? לָבֹא לְפָנַי וְלַעֲלוֹת מִפָּנֶיךָ, מִפְּנֵי הַפַּחַד שֶׁלְּךָ. בַּמָּצוֹר, בְּמָקוֹם שֶׁעֶלְיוֹנִים וְתַחְתּוֹנִים לֹא יְכוֹלִים לַעֲלוֹת לְשָׁם. וּמִיהוּ? דַּרְגָּה שֶׁבַּעֲלֵי תְשׁוּבָה נִכְנָסִים לְשָׁם. וּמִי הִיא? תְּשׁוּבָה. זֶהוּ מָצוֹר, מָקוֹם חָזָק וְסֶלַע חָזָק.
318 כִּי הָאָדָם (דף ר''ב ע''ב) עֵץ הַשָּׂדֶה, דָּא אִקְרֵי אָדָם דְּאִשְׁתְּמוֹדַע עֵילָּא וְתַתָּא. עֵץ הַשָּׂדֶה, אִילָנָא רַבְרְבָא וְתַקִּיף דְּהַהוּא (בראשית כז) שָׂדֶה אֲשֶׁר בֵּרַכוֹ יְיָ. (דא) סָמִיךְ עָלֵיהּ, אִילָן דְּאִשְׁתְּמוֹדַע לְהַהוּא שָׂדֶה תָּדִיר. לָבֹא מִפָּנֶיךָ בַּמָּצוֹר, מִלָּה דָּא אַהְדָּר לְרֵישָׁא דִּקְרָא, דִּכְתִּיב לֹא תַשְׁחִית אֶת עֵצָהּ, הַהוּא דְּיָהִיב לוֹן עֵיטָא, וְאַתְקִין לְמָתָא, לָבֹא מִפָּנֶיךָ בַּמָּצוֹר, אִיהוּ יָהִיב לוֹן עֵיטָא, לְאִתָּקְנָא וּלְאָהַדְרָא בְּתִיּוּבְתָּא, וְאַתְקִין לֵיהּ מָאנֵי זַיְינִין, בּוּקִינָס וְשׁוֹפָרִין. לָבֹא מִפָּנֶיךָ, מַאי לָבֹא מִפָּנֶיךָ. לָבֹא לְקַמָּאי, וּלְאַעֲלָא מִפָּנֶיךָ. מִקַּמֵּי דְּחִילוּ דִּילָךְ. בַּמָּצוֹר, בַּאֲתָר דְּעִלָּאִין וְתַתָּאִין לָא יַכְלִין לְאַעֲלָא תַּמָּן. וּמַאן אִיהוּ. דַּרְגָּא דְּבַעֲלֵי תְּשׁוּבָה עָאלִין תַּמָּן, וּמַאן אִיהוּ. תְּשׁוּבָה. דָּא אִיהוּ מָצוֹר, אֲתָר תַּקִּיף, וְטִנָּרָא תַּקִּיפָא.
ki ha'adam etz hasadeh - zeh nikra adam shennoda ma'lah umattah. etz hasadeh - etz gadol vetakkif she'oto sadeh asher beracho 'he, (zeh) samuch alav, ilan shennoda le'oto sadeh tamid. lavo mipaneicha bammatzor - davar zeh chozer lero'sh hapasuk shekatuv lo tashchit et etzah, oto shennoten lahem etzah umatkin et ha'ir. lavo mipaneicha bammatzor, hu noten lahem etzah lehitettakken velachazor bitshuvah, umatkin lo kelei zayin, chatzotzerot veshofarot. lavo mipaneicha, mah zeh lavo mipaneicha? lavo lefanay vela'alot mipaneicha, mipenei hapachad shellecha. bammatzor, bemakom she'elyonim vetachttonim lo yecholim la'alot lesham. umihu? dargah sheba'alei teshuvah nichnasim lesham. umi hi? teshuvah. zehu matzor, makom chazak vesela chazak
ki ha'adam (df r''v ''v) etz hasadeh, da ikrei adam de'ishttemoda eilla vetatta. etz hasadeh, ilana ravreva vetakkif dehahu (vr'shyt chz) sadeh asher beracho adonay . (d) samich aleih, ilan de'ishttemoda lehahu sadeh tadir. lavo mipaneicha bammatzor, millah da ahdar lereisha dikra, dichttiv lo tashchit et etzah, hahu deyahiv lon eita, ve'atkin lemata, lavo mipaneicha bammatzor, ihu yahiv lon eita, le'ittakena ule'ahadra betiuvetta, ve'atkin leih ma'nei zayeynin, bukinas veshofarin. lavo mipaneicha, ma'y lavo mipaneicha. lavo lekamma'y, ule'a'ala mipaneicha. mikkammei dechilu dilach. bammatzor, ba'atar de'illa'in vetatta'in la yachlin le'a'ala tamman. uma'n ihu. darga deva'alei teshuvah a'lin tamman, uma'n ihu. teshuvah. da ihu matzor, atar takkif, vetinnara takkifa
319 וְכֵיוָן שֶׁעֵצָה זוֹ לוֹקְחִים, אֲנִי מְכַפֵּר לַחֲטָאֵיכֶם וּמִתְקַבְּלִים בְּרָצוֹן לְפָנַי. וְכָל זֶה פּוֹקֵד הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עַל אוֹתָם הַמִּשְׁתַּדְּלִים בַּתּוֹרָה. מִשּׁוּם כָּךְ צַדִּיקִים הֵם כְּשֶׁמִּשְׁתַּדְּלִים בַּתּוֹרָה, אוֹתָם שֶׁמִּשְׁתַּדְּלִים בַּתּוֹרָה הֵם עֵצִים גְּדוֹלִים בָּעוֹלָם הַזֶּה.
319 וְכֵיוָן דְּעֵיטָא דָּא נַטְלִין, אֲנָא מְכַפֵּר לְחוֹבַיְיהוּ וְאִתְקַבְּלָן בְּרַעֲוָא לְקַמָּאי. וְכָל דָּא פָּקִיד קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא, עַל אִינּוּן דְּמִשְׁתַּדְּלֵי בְּאוֹרַיְיתָא. בְּגִין כָּךְ זַכָּאִין אִינּוּן דְּקָא מִשְׁתַּדְּלֵי בְּאוֹרַיְיתָא, אִינּוּן דְּמִשְׁתַּדְּלֵי בְּאוֹרַיְיתָא אִינּוּן אִילָנִין רַבְרְבִין בְּהַאי עָלְמָא.
vecheivan she'etzah zo lokechim, ani mechaper lachata'eichem umitkabelim beratzon lefanay. vechal zeh poked hakkadosh baruch hu al otam hammishttadelim battorah. mishum kach tzadikim hem keshemmishttadelim battorah, otam shemmishttadelim battorah hem etzim gedolim ba'olam hazzeh
vecheivan de'eita da natlin, ana mechaper lechovayeyhu ve'itkabelan bera'ava lekamma'y. vechal da pakid kudesha berich hu, al innun demishttadelei be'orayeyta. begin kach zaka'in innun deka mishttadelei be'orayeyta, innun demishttadelei be'orayeyta innun ilanin ravrevin beha'y alema
320 רְאוּ מֶה עָשָׂה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא שֶׁנָּטַע אִילָנוֹת אֵלּוּ, אַשְׁרֵי הַדֶּרֶךְ הַזֶּה. וְלֹא דַי אִילָן אֶחָד, אֶלָּא שְׁלֹשָׁה אִילָנוֹת גְּדוֹלִים פָּרְשׂוּ עֲנָפִים לְכָל צַד עָשָׂה לָנוּ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא. יְהִי רָצוֹן לִפְנֵי הַשָּׁמַיִם שֶׁלֹּא יָעָבְרוּ לְעוֹלָם אִילָנוֹת אֵלּוּ וּמַעְיָן זֶה מִמָּקוֹם זֶה, וְעַד הַיּוֹם עוֹמְדִים שָׁם, וְאוֹתוֹ מַעְיַן מַיִם. וְהָאֲנָשִׁים קוֹרְאִים לָהֶם נְצִיבוּת שֶׁל רַבִּי פִּנְחָס בֶּן יָאִיר.
320 חָמוּ, מַה עֲבַד קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא דְּנָטַע אִילֵּין אִילָנִין, זַכָּאָה אָרְחָא דָּא, וְלָא דַּי אִילָנָא חֲדָא, אֶלָּא תְּלָתָא אִילָנִין רַבְרְבִין, פְּרִיסָן עַנְפִין לְכָל סְטָר, עֲבַד לָן קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא. יְהֵא רַעֲוָא קַמֵּי שְׁמַיָא, דְּלָא יִתְעֲדוּן לְעָלְמָא אִילָנִין אִלֵּין, וְדָא מַעְיָינָא, מֵאֲתָר דָּא וְעַד יוֹמָא קַיְימִין תַּמָּן, וְהַהוּא מַעַיְינָא דְּמַיָּא. וּקְרָאן לוֹן בְּנֵי נָשָׁא, נְצִיבוּ דְּרִבִּי פִּנְחָס בֶּן יָאִיר. (ע''כ) (חסר וזהו)
re'u meh asah hakkadosh baruch hu shennata ilanot ellu, ashrei haderech hazzeh. velo day ilan echad, ella sheloshah ilanot gedolim paresu anafim lechal tzad asah lanu hakkadosh baruch hu. yehi ratzon lifnei hashamayim shello ya'averu le'olam ilanot ellu uma'yan zeh mimmakom zeh, ve'ad hayom omedim sham, ve'oto ma'yan mayim. veha'anashim kore'im lahem netzivut shel rabi pinchas ben ya'ir
chamu, mah avad kudesha berich hu denata illein ilanin, zaka'ah arecha da, vela day ilana chada, ella telata ilanin ravrevin, perisan anfin lechal setar, avad lan kudesha berich hu. yehe ra'ava kammei shemaya, dela yit'adun le'alema ilanin illein, veda ma'yayna, me'atar da ve'ad yoma kayeymin tamman, vehahu ma'ayeyna demaya. ukera'n lon benei nasha, netzivu deribi pinchas ben ya'ir. (''ch) (chsr vzhv