239 רַבִּי פָּתַח בְּפָסוּק זֶה, (שופטים ג) וְאֵלֶּה הַגּוֹיִם אֲשֶׁר הִנִּיחַ ה' לְנַסּוֹת בָּם אֶת יִשְׂרָאֵל. אָמַר רַבִּי, רָאִיתִי בְּאוֹתוֹ עוֹלָם, [וְאֵין הָעוֹלָם] עוֹמֵד [וְאֵין מַעֲלָה] אֶלָּא בְּאוֹתָם שֶׁשּׁוֹלְטִים עַל רְצוֹן לִבָּם, שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים פא) עֵדוּת בִּיהוֹסֵף שָׂמוֹ וגו'. אָמַר רַב יְהוּדָה, לָמָּה זָכָה יוֹסֵף לְאוֹתָהּ הַמַּעֲלָה וְהַמַּלְכוּת? בִּשְׁבִיל שֶׁכָּבַשׁ יִצְרוֹ. שֶׁשָּׁנִינוּ, כָּל הַכּוֹבֵשׁ אֶת יִצְרוֹ, מֵחִיל עָלָיו אֶת מַלְכוּת הַשָּׁמַיִם.
239 (דף קו ע''א) רַבִּי פָּתַח בְּהַאי קְרָא (שופטים ג) וְאֵלֶּה הַגּוֹיִם אֲשֶׁר הִנִּיחַ יְיָ לְנַסּוֹת בָּם אֶת יִשְׂרָאֵל. אָמַר רַבִּי חָזֵי הֲוִית בְּהַהוּא עָלְמָא (ולית עלמא) קָאִים (ד''א ולית מעלה) אֶלָּא בְּאִנּוּן (דף קו ע''ב) דְּשַׁלִּיטִין עַל רְעוּתָא דְּלִבְּהוֹן שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים פא) עֵדוּת בִּיהוֹסֵף שָׂמוֹ וְגו'. אָמַר רַב יְהוּדָה לָמָּה זָכָה יוֹסֵף לְאוֹתָהּ הַמַּעֲלָה וְהַמַּלְכוּת, בִּשְׁבִיל שֶׁכָּבַשׁ יִצְּרוֹ. דְּתָנִינָן כָּל הַכּוֹבֵשׁ אֶת יִצְּרוֹ מַלְכוּתָא דִּשְׁמַיָא אָחִיל עֲלֵיהּ.
rabi patach befasuk zeh, (shvftym g) ve'elleh hagoyim asher hinniach 'he lenassot bam et yisra'el. amar rabi, ra'iti be'oto olam, [ve'ein ha'olam] omed [ve'ein ma'alah] ella be'otam shesholetim al retzon libam, shenne'emar (thlym f) edut bihosef samo vgv'. amar rav yehudah, lammah zachah yosef le'otah hamma'alah vehammalchut? bishvil shekavash yitzro. sheshaninu, kal hakovesh et yitzro, mechil alav et malchut hashamayim
(df kv '') rabi patach beha'y kera (shvftym g) ve'elleh hagoyim asher hinniach adonay lenassot bam et yisra'el. amar rabi chazei havit behahu alema (vlyt lm) ka'im (d'' vlyt m'lh) ella be'innun (df kv ''v) deshallitin al re'uta delibehon shenne'emar (thlym f) edut bihosef samo vegv'. amar rav yehudah lammah zachah yosef le'otah hamma'alah vehammalchut, bishvil shekavash yitzero. detaninan kal hakovesh et yitzero malchuta dishmaya achil aleih
240 שֶׁאָמַר רַב אָחָא, לֹא בָרָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֶת הַיֵּצֶר הָרָע אֶלָּא לְנַסּוֹת בּוֹ בְּנֵי אָדָם. וְהַאִם רוֹצֶה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְנַסּוֹת בְּנֵי אָדָם? כֵּן. שֶׁאָמַר רַב אָחָא, מִנַּיִן לָנוּ? מִשֶּׁכָּתוּב (דברים יג) כִּי יָקוּם בְּקִרְבְּךָ נָבִיא וְגוֹ' וּבָא הָאוֹת וְהַמּוֹפֵת וְגוֹ', כִּי מְנַסֶּה ה' אֱלֹהֵיכֶם וגו'.
240 דְּאָמַר רַב אַחָא לֹא בָּרָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לַיֵּצֶּר הָרָע אֶלָּא לְנַסּוֹת בּוֹ בְּנֵי אָדָם. וּמִי בָּעֵי קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא לְנַסּוּתָא בִּבְנֵי נָשָׁא. אִין. דְּאָמַר רַב אַחָא מְנָא לָן מִדִּכְתִיב, (דברים יג) כִּי יָקוּם בְּקִרְבְּךָ נָבִיא וגו' וּבָא הָאוֹת וְהַמּוֹפֵת וגו' כִּי מְנַסֶה יְיָ אֱלהֵיכֶם וגו'.
she'amar rav acha, lo vara hakkadosh baruch hu et hayetzer hara ella lenassot bo benei adam. veha'im rotzeh hakkadosh baruch hu lenassot benei adam? ken. she'amar rav acha, minnayin lanu? mishekatuv (dvrym yg) ki yakum bekirbecha navi vego' uva ha'ot vehammofet vego', ki menasseh 'he eloheichem vgv
de'amar rav acha lo bara hakkadosh baruch hu layetzer hara ella lenassot bo benei adam. umi ba'ei kudesha berich hu lenassuta bivnei nasha. in. de'amar rav acha mena lan midichtiv, (dvrym yg) ki yakum bekirbecha navi vgv' uva ha'ot vehammofet vgv' ki menaseh adonay elheichem vgv
241 וְלָמָּה צָרִיךְ נִסָּיוֹן, שֶׁהֲרֵי כָּל מַעֲשֵׂי בְּנֵי אָדָם גְּלוּיִים לְפָנָיו? אֶלָּא שֶׁלֹּא לִתֵּן פִּתְחוֹן פֶּה לִבְנֵי אָדָם. רְאֵה מַה כָּתוּב? וְלוֹט יֹשֵׁב בְּשַׁעַר סְדֹם, שֶׁהָיָה יוֹשֵׁב לְנַסּוֹת אֶת הַבְּרִיּוֹת. אָמַר רַבִּי יִצְחָק, מַהוּ שֶׁכָּתוּב (ישעיה נז) וְהָרְשָׁעִים כַּיָּם נִגְרָשׁ וְגוֹ'? אֲפִלּוּ בִּשְׁעַת דִּינוֹ שֶׁל רָשָׁע הוּא מֵעֵז פָּנָיו, וַאֲזַי הוּא בְּרִשְׁעָתוֹ קַיָּם. רְאֵה מַה כָּתוּב, טֶרֶם יִשְׁכָּבוּ וגו'.
241 וְלָמָה בָּעֵי נַסוּתָא דְּהָא כָּל עוֹבָדוֹי דְּבַר נָשׁ אִתְגְּלִי קַמֵּיהּ, אֶלָּא שֶׁלא לָתֵת פִּתְחוֹן פֶּה לִבְנֵי אָדָם. רְאֵה מַה כְּתִיב וְלוֹט יוֹשֵׁב בְּשַׁעַר סְדוֹם, דְּהֲוָה יָתִיב לְנַסּוּתָא לִבְרִיָּיתָא. אָמַר רַבִּי יִצְּחָק מַאי דִּכְתִיב (ישעיה נז) וְהָרְשָׁעִים כַּיָּם נִגְרָשׁ וְגו'. אֲפִלּוּ בִּשְׁעַת דִּינוֹ שֶׁל רָשָׁע הוּא מֵעִיז פָּנָיו ואֲזַי הוּא בְּרִשְׁעָתוֹ קַיָּים, רְאֵה מַה כְּתִיב טֶרֶם יִשְׁכָּבוּ וגו'.
velammah tzarich nissayon, sheharei kal ma'asei benei adam geluyim lefanav? ella shello litten pitchon peh livnei adam. re'eh mah katuv? velot yoshev besha'ar sedom, shehayah yoshev lenassot et haberiot. amar rabi yitzchak, mahu shekatuv (ysh'yh nz) veharesha'im kayam nigrash vego'? afillu bish'at dino shel rasha hu me'ez panav, va'azay hu berish'ato kayam. re'eh mah katuv, terem yishkavu vgv
velamah ba'ei nasuta deha kal ovadoy devar nash itgeli kammeih, ella shelo latet pitchon peh livnei adam. re'eh mah ketiv velot yoshev besha'ar sedom, dehavah yativ lenassuta livriayta. amar rabi yitzechak ma'y dichtiv (ysh'yh nz) veharesha'im kayam nigrash vegv'. afillu bish'at dino shel rasha hu me'iz panav v'azay hu berish'ato kayaym, re'eh mah ketiv terem yishkavu vgv