214 נֶפֶשׁ כִּי תֶחֱטָא. רַבִּי אַבָּא פָּתַח, (תהלים מד) כָּל זֹאת בָּאַתְנוּ וְלֹא שְׁכַחֲנוּךָ וְלֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ. כָּל זֹאת בָּאַתְנוּ, הָיָה צָרִיךְ לִהְיוֹת כָּל אֵלּוּ בָּאוּ עָלֵינוּ! אֶלָּא כָּל הַדִּינִים שֶׁלְּמַעְלָה בָּאוּ עָלֵינוּ. וְלֹא שְׁכַחֲנוּךָ, וְלֹא שָׁכַחְנוּ דִּבְרֵי תוֹרָתֶךָ. מִכָּאן לָמַדְנוּ, כָּל מִי שֶׁשּׁוֹנֶה דִּבְרֵי תוֹרָה וְלֹא רוֹצֶה לַעֲסֹק בָּהּ, כְּאִלּוּ שָׁכַח אֶת הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, שֶׁהֲרֵי כָּל הַתּוֹרָה הִיא שְׁמוֹ שֶׁל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא.
214 (ויקרא ד) נֶפֶשׁ כִּי תֶחטָא. רִבִּי אַבָּא פָּתַח, (תהלים מד) כָּל זֹאת בָּאַתְנוּ וְלֹא שְׁכַחֲנוּךָ וְלֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ. כָּל זֹאת בָּאַתְנוּ, כָּל אֵלּוּ בָּאוּ עָלֵינוּ מִבָּעֵי לֵיהּ. אֶלָּא כָּל דִּינִין דִּלְעֵילָּא אָתוּ עֲלָנָא. וְלָא שְׁכַחֲנוּךָ, וְלָא אַנְשֵׁינָא מִילּוּלֵי אוֹרַיְיתָךְ. מִכָּאן אוֹלִיפְנָא, כָּל מַאן דְּאַנְשֵׁי מִלּוּלֵי אוֹרַיְיתָא, וְלָא בָּעֵי לְמִלְעֵי בָּהּ, כְּאִלּוּ אַנְשֵׁי לְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא, דְּהָא אוֹרַיְיתָא כֻּלָּהּ שְׁמָא דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא הֲוִי.
nefesh ki techeta. rabi aba patach, (thlym md) kal zo't ba'atnu velo shechachanucha velo shikkarnu bivritecha. kal zo't ba'atnu, hayah tzarich lihyot kal ellu ba'u aleinu! ella kal hadinim shellema'lah ba'u aleinu. velo shechachanucha, velo shachachnu divrei toratecha. mika'n lamadnu, kal mi sheshoneh divrei torah velo rotzeh la'asok bah, ke'illu shachach et hakkadosh baruch hu, sheharei kal hattorah hi shemo shel hakkadosh baruch hu
(vykr d) nefesh ki techta. ribi aba patach, (thlym md) kal zo't ba'atnu velo shechachanucha velo shikkarnu bivritecha. kal zo't ba'atnu, kal ellu ba'u aleinu miba'ei leih. ella kal dinin dil'eilla atu alana. vela shechachanucha, vela ansheina millulei orayeytach. mika'n olifna, kal ma'n de'anshei millulei orayeyta, vela ba'ei lemil'ei bah, ke'illu anshei lekudesha berich hu, deha orayeyta kullah shema dekudesha berich hu havi
215 וְלֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ, שֶׁכָּל מִי שֶׁמְּשַׁקֵּר בִּבְרִית הַקֹּדֶשׁ הַזּוֹ שֶׁרְשׁוּמָה בּוֹ, כְּאִלּוּ שֶׁמְּשַׁקֵּר בִּשְׁמוֹ שֶׁל הַמֶּלֶךְ, מִשּׁוּם שֶׁשְּׁמוֹ שֶׁל הַמֶּלֶךְ רָשׁוּם בָּאָדָם. וּמִקְרָא אַחֵר מוֹדֶה לַכָּתוּב הַזֶּה, שֶׁכָּתוּב (שם) אִם שָׁכַחְנוּ שֵׁם אֱלֹהֵינוּ וַנִּפְרֹשׂ כַּפֵּינוּ לְאֵל זָר. אִם שָׁכַחְנוּ שֵׁם אֱלֹהֵינוּ, כְּמוֹ שֶׁנֶּאֱמַר וְלֹא שְׁכַחְנוּךָ (וְזוֹהִי הַתּוֹרָה שֶׁהִיא שֵׁם אֱלֹֹהֵינוּ). וַנִּפְרֹשׂ כַּפֵּינוּ לְאֵל זָר, כְּמוֹ שֶׁנֶּאֱמַר וְלֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ. וְהַכֹּל דָּבָר אֶחָד. מָה הַשֶּׁקֶר כָּאן? שֶׁפָּרַשׂ כַּפָּיו לְרָשׁוּת אַחֶרֶת וּמְשַׁקֵּר בַּבְּרִית הַזּוֹ, וְלָכֵן הַתּוֹרָה אוֹחֶזֶת בָּזֶה. שֶׁכָּל מִי שֶׁשּׁוֹמֵר אֶת הַבְּרִית הַזּוֹ כְּאִלּוּ שָׁמַר אֶת כָּל הַתּוֹרָה, וּמִי שֶׁמְּשַׁקֵּר בָּזֶה כְּאִלּוּ מְשַׁקֵּר בְּכָל הַתּוֹרָה.
215 ולֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ, דְּכָל מַאן דִּמְשַׁקֵּר בֵּיהּ בְּהַאי אָת קַיָּימָא קַדִּישָׁא דְּרָשִׁים בֵּיהּ, כְּאִלּוּ מְשַׁקֵּר בִּשְׁמָא דְּמַלְכָּא, בְּגִין דִּשְׁמָא דְּמַלְכָּא אִתְרְשִׁים בֵּיהּ בְּבַר נָשׁ. וּקְרָא אָחֳרָא אוֹדֵי בֵּיהּ בְּהַאי קְרָא, דִּכְתִּיב, (תהלים מד) אִם שָׁכַחְנוּ שֵׁם אֱלֹהֵינוּ וַנִּפְרוֹשׂ כַּפֵּינוּ לְאֵל זָר. אִם שָׁכַחְנוּ שֵׁם אֱלהֵינוּ, כְּמָה דְאַתְּ אָמֵר ולא שְׁכַחֲנוּךָ (ודא היא אורייתא דאיהו שם אלהינו). וַנִּפְרוֹשׂ כַּפֵּינוּ לְאֵל זָר, כְּמָה דְאַתְּ אָמֵר, וְלֹא שִׁקַּרְנוּ בִּבְרִיתֶךָ. וְכֹלָּא חַד מִלָּה. מַאי שִׁקְרָא הָכָא. דְּפָרִישׂ כַּפָּיו לִרְשׁוּתָא אָחֳרָא, וּמְשַׁקֵּר בְּהַאי בְּרִית. וְעַל דָּא אוֹרַיְיתָא אֲחִידַת בְּהַאי, דְּכָל מַאן דְּנָטִיר הַאי בְּרִית, כְּאִלּוּ נָטִיר אוֹרַיְיתָא כֻּלָּהּ, וּמַאן דִּמְשַׁקֵּר בְּהַאי, כְּאִלּוּ מְשַׁקֵּר בְּאוֹרַיְיתָא כֻּלָּהּ.
velo shikkarnu bivritecha, shekal mi shemmeshakker bivrit hakkodesh hazzo shershumah bo, ke'illu shemmeshakker bishmo shel hammelech, mishum sheshemo shel hammelech rashum ba'adam. umikra acher modeh lakatuv hazzeh, shekatuv (shm) im shachachnu shem eloheinu vannifros kapeinu le'el zar. im shachachnu shem eloheinu, kemo shenne'emar velo shechachnucha (vezohi hattorah shehi shem eloheinu). vannifros kapeinu le'el zar, kemo shenne'emar velo shikkarnu bivritecha. vehakol davar echad. mah hasheker ka'n? sheparas kapav lerashut acheret umeshakker baberit hazzo, velachen hattorah ochezet bazeh. shekal mi sheshomer et haberit hazzo ke'illu shamar et kal hattorah, umi shemmeshakker bazeh ke'illu meshakker bechal hattorah
vlo shikkarnu bivritecha, dechal ma'n dimshakker beih beha'y at kayayma kadisha derashim beih, ke'illu meshakker bishma demalka, begin dishma demalka itreshim beih bevar nash. ukera achora odei beih beha'y kera, dichttiv, (thlym md) im shachachnu shem eloheinu vannifros kapeinu le'el zar. im shachachnu shem elheinu, kemah de'at amer vlo shechachanucha (vd hy vryyt d'yhv shm lhynv). vannifros kapeinu le'el zar, kemah de'at amer, velo shikkarnu bivritecha. vecholla chad millah. ma'y shikra hacha. defaris kapav lirshuta achora, umeshakker beha'y berit. ve'al da orayeyta achidat beha'y, dechal ma'n denatir ha'y berit, ke'illu natir orayeyta kullah, uma'n dimshakker beha'y, ke'illu meshakker be'orayeyta kullah
216 בֹּא רְאֵה, טֶרֶם שֶׁנִּמּוֹל אַבְרָהָם הֲרֵי לֹא נֶאֱמַר שֶׁהוּא שָׁמַר אֶת הַתּוֹרָה. כֵּיוָן שֶׁנִּמּוֹל מַה כָּתוּב? (בראשית כו) עֵקֶב אֲשֶׁר שָׁמַע אַבְרָהָם בְּקֹלִי וַיִּשְׁמֹר מִשְׁמַרְתִּי מִצְוֹתַי חֻקּוֹתַי וְתוֹרֹתָי. וְהַכֹּל מִשּׁוּם שֶׁנִּמּוֹל וְנִרְשַׁם בּוֹ הָרֹשֶׁם הַקָּדוֹשׁ וְשָׁמַר אוֹתוֹ כָּרָאוּי, מַעֲלֶה עָלָיו כְּאִלּוּ שָׁמַר אֶת כָּל הַתּוֹרָה. אַף בְּיִצְחָק כָּתוּב, (בראשית יז) וְאֶת בְּרִיתִי אָקִים אֶת יִצְחָק. וְעַל זֶה נִקְרֵאת הַתּוֹרָה בְּרִית.
216 תָּא חֲזִי, אַבְרָהָם עַד לָא אִתְגְּזַר, הָא לָא אִתְּמַר דְּאִיהוּ נָטִיר אוֹרַיְיתָא, כֵּיון דְּאִתְגְּזַר מַה כְּתִיב, (בראשית כו) עֵקֶב אֲשֶׁר שָׁמַע אַבְרָהָם בְּקוֹלִי וַיִּשְׁמוֹר מִשְׁמַרְתִּי מִצְוֹתַי חֻקּוֹתַי וְתוֹרֹתָי. וְכֹלָּא בְּגִין דְּאִתְגְּזַר, אִתְרְשִׁים בֵּיהּ רְשִׁימָא קַדִּישָׁא, וְנָטִיר לֵיהּ כְּדְקָא יֵאוֹת, סָלִיק לֵיהּ כְּאִילּוּ נָטַר אוֹרַיְיתָא כֻּלָּהּ. יִצְחָק (דף י''ד ע''א) אוּף הָכִי כְּתִיב, (בראשית יז) וְאֶת בְּרִיתִי אָקִים אֶת יִצְחָק. וְעַל דָּא אוֹרַיְיתָא אִקְרֵי בְּרִית.
bo re'eh, terem shennimmol avraham harei lo ne'emar shehu shamar et hattorah. keivan shennimmol mah katuv? (vr'shyt chv) ekev asher shama avraham bekoli vayishmor mishmartti mitzotay chukkotay vetorotay. vehakol mishum shennimmol venirsham bo haroshem hakkadosh veshamar oto kara'uy, ma'aleh alav ke'illu shamar et kal hattorah. af beyitzchak katuv, (vr'shyt yz) ve'et beriti akim et yitzchak. ve'al zeh nikre't hattorah berit
ta chazi, avraham ad la itgezar, ha la ittemar de'ihu natir orayeyta, keivn de'itgezar mah ketiv, (vr'shyt chv) ekev asher shama avraham bekoli vayishmor mishmartti mitzotay chukkotay vetorotay. vecholla begin de'itgezar, itreshim beih reshima kadisha, venatir leih kedeka ye'ot, salik leih ke'illu natar orayeyta kullah. yitzchak (df yod'd '') uf hachi ketiv, (vr'shyt yz) ve'et beriti akim et yitzchak. ve'al da orayeyta ikrei berit